Mindfulness is tegenwoordig een veelbesproken term, maar wat houdt het eigenlijk in, en waarom wordt het gezien als zo’n krachtig hulpmiddel voor de geest? In dit artikel duiken we in wat mindfulness precies is, en kijken we naar de wetenschappelijke onderbouwing van de positieve effecten ervan op je mentale welzijn.
Wat is Mindfulness?
Mindfulness is een staat van volledige aandacht voor het huidige moment, zonder oordeel. Het gaat erom je gedachten, gevoelens en lichaamssensaties bewust te ervaren, zonder je erin te verliezen. In plaats van automatisch te reageren op wat er om je heen gebeurt, leer je in het moment te zijn, je bewust te zijn van wat je denkt en voelt, en deze ervaringen gewoon te accepteren zoals ze zijn.
Dit klinkt misschien eenvoudig, maar het vergt oefening om deze aandacht te cultiveren in je dagelijks leven. Je kunt mindfulness toepassen tijdens meditatie, maar ook tijdens simpele activiteiten zoals eten, wandelen of zelfs het voeren van een gesprek.
De wetenschap achter Mindfulness
Steeds meer onderzoek toont aan dat mindfulness niet alleen een modetrend is, maar daadwerkelijk positieve effecten heeft op de hersenen en de geest. Hier zijn een paar wetenschappelijke bevindingen die het belang van mindfulness onderbouwen:
1. Minder Stress
Een van de meest bekende voordelen van mindfulness is het verminderen van stress. Onderzoek heeft aangetoond dat mindfulness-meditatie het niveau van cortisol, het stresshormoon, kan verlagen. Een studie gepubliceerd in Psychoneuroendocrinology in 2013 toonde aan dat mensen die mindfulness beoefenden, een lagere cortisolproductie hadden en sneller herstelden van stressvolle situaties.
Waarom werkt dit? Mindfulness helpt je om stressvolle gedachten en emoties niet te verergeren, maar ze juist te observeren zonder erdoor overweldigd te raken. Dit verlaagt de algemene stressreactie van je lichaam.
2. Versterking van de Hersenen
Mindfulness heeft niet alleen invloed op hoe je je voelt, maar ook op de structuur van je hersenen. Verschillende studies hebben aangetoond dat regelmatige mindfulness-oefening de dichtheid van grijze stof in hersengebieden kan vergroten die betrokken zijn bij emotie-regulatie, geheugen en besluitvorming. In een studie uit 2011 gepubliceerd in Psychiatry Research: Neuroimaging, werd aangetoond dat mensen die 8 weken mindfulness-meditatie beoefenden een toename van grijze stof in de hippocampus (betrokken bij geheugen) vertoonden.
Dit suggereert dat mindfulness de hersenen in staat stelt om beter om te gaan met emotionele uitdagingen en het geheugen te versterken.
3. Verbetering van Focus en Aandacht
Mindfulness helpt je focus en aandacht te verbeteren. Het trainen van je brein om in het moment te blijven, versterkt je vermogen om je te concentreren. Onderzoek, zoals dat gepubliceerd in Psychological Science in 2010, heeft aangetoond dat mensen die mindfulness beoefenen beter in staat zijn om zich op een taak te concentreren, zelfs als er afleidingen zijn.
Dit heeft implicaties voor het dagelijks leven: mensen die mindfulness beoefenen, ervaren minder 'mentale afleiding' en kunnen effectiever werken of studeren.
4. Verminderen van Angst en Depressie
Mindfulness wordt ook steeds vaker gebruikt als onderdeel van behandelingen voor angst en depressie. Het kan helpen om negatieve denkpatronen te doorbreken die vaak leiden tot deze aandoeningen. Een studie gepubliceerd in JAMA Internal Medicine in 2014 toonde aan dat mindfulness-meditatie net zo effectief kan zijn als cognitieve gedragstherapie (CBT) voor het verminderen van symptomen van angst en depressie.
De kracht van mindfulness ligt in het vermogen om mensen te helpen zich bewust te worden van hun automatische negatieve gedachten en deze niet te laten bepalen hoe ze zich voelen. Door simpelweg te zijn in het moment, kunnen mensen leren om niet altijd in de val te trappen van hun eigen negatieve gedachten.
5. Betere Emotionele Regulatie
Mindfulness versterkt het vermogen om emoties beter te reguleren. In een studie gepubliceerd in Emotion in 2010 werd aangetoond dat mindfulness-meditatie kan helpen om emoties als woede en verdriet te verminderen. Dit komt doordat mindfulness helpt om deze emoties niet te onderdrukken, maar ze te erkennen en zonder oordeel te observeren, wat het gemakkelijker maakt om ze los te laten.
Waarom werkt Mindfulness?
Mindfulness helpt je brein door het opnieuw in te schakelen en je gedachten niet automatisch te laten leiden door emoties en stress. Dit heeft te maken met de werking van de prefrontale cortex, het hersengebied dat verantwoordelijk is voor planning, beslissingen nemen en zelfregulatie. Door mindfulness te beoefenen, train je dit gebied om actiever te zijn, wat leidt tot een beter vermogen om controle uit te oefenen over je reacties en gevoelens.
Daarnaast helpt mindfulness het limbisch systeem, dat betrokken is bij emoties, om minder automatisch te reageren op stressoren. Het maakt je minder gevoelig voor “overreacties” op negatieve prikkels, zoals angst, frustratie of verdriet.
Conclusie
De wetenschappelijke onderbouwing van mindfulness toont aan dat het veel meer is dan alleen een modetrend – het is een bewezen techniek die positieve effecten heeft op zowel je geestelijke als lichamelijke gezondheid. Van het verlagen van stress en het versterken van je hersenen tot het verbeteren van je focus en het verminderen van angst, mindfulness biedt talloze voordelen die wetenschappelijk onderbouwd zijn.
Door regelmatig mindfulness te beoefenen, kun je een meer gebalanceerd, kalm en gefocust leven leiden. Het helpt je om minder te reageren op stress, beter om te gaan met emoties en je algehele welzijn te verbeteren. Dus, of je nu net begint of al een tijdje oefent, er is geen beter moment om mindfulness in je dagelijks leven te integreren.
Meer weten? Of wil je actief aan de slag met het onder de knie krijgen van deze krachtige vaardigheid? Bij Clever Active bieden we ACT therapie zowel individueel als in groepsverband aan. Bezoek onze website of mail naar info@cleveractive.nl
Comentarios